قهرمانان کوچک در «پدرم ایران، مادرم ایران»

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: ​​​​​​​قصه جنگ تمام نمی‌شود. وقتی سراغ روایت‌های سال‌های جنگ هشت ساله عراق و ایران می‌رویم، هزار قصه تازه وجود دارد. مستند «پدرم ایران، مادرم ایران» (تولید مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی) ساخته رضا عاطفی یکی از همین روایت هاست. بکر و کمتر دیده شده. واقعی و در فصل‌هایی تکان دهنده. پر از نکات تازه درباره گروهی از رزمندگان که احتمالاً اغلب ما اطلاعاتی از آن‌ها در ذهن نداریم.

مستند «پدرم ایران، مادرم ایران» روایت جست‌و‌جوی یک فیلمساز برای شناسایی جوانانی است که کودکی‌شان در بهزیستی گذشت و بعد‌ها در جبهه شهید شدند. روایتی که فیلمساز از این شهدای اغلب نوجوان و گمنام ارائه می‌دهد، دست اول، مستند و احساسات برانگیز است. عاطفی در این مستند، تلاش کرده رد و نشانه این قهرمانان کوچک را در روستا‌ها و شهر‌های مختلف پیدا کند، از میان بچه‌های بهزیستی که به جنگ رفته و امروز در قید حیات هستند، تعداد کمی را پیدا و با یکی از آن‌ها گفتگو می‌کند. روایت شهدای نوجوانی که فیلم به آن‌ها ادای دین می‌کند، پرسوز و گداز است. بویژه نوجوان بی‌سیم چی که با توحش نیرو‌های عراقی به شهادت می‌رسد.

«پدرم ایران، مادرم ایران» در دهه نود ساخته شده و امروز شاید در مقایسه با انبوه مستند‌های ایرانی، کمی کهنه به نظر برسد، اما موضوع فیلم و رویکرد فیلمساز به آن، امتیاز مستند است. در میان بی‌شمار مستند‌هایی که درباره سال‌های دفاع مقدس و حواشی آن‌ها ساخته شده، «پدرم ایران، مادرم ایران» به‌دلیل موضوع تازه‌اش اهمیت پیدا می‌کند و در ذهن مخاطب می‌ماند. دشواری‌های ساخت مستند درباره فرزندان بهزیستی، اغلب فیلمسازان را از کار روی این موضوع منصرف می‌کند. اما عاطفی تلاش کرده بر دشواری‌های این مسیر غلبه و یاد و خاطره شهدایی را حفظ کند که درباره آن‌ها حرف و حدیث بسیار است.

«پدرم ایران، مادرم ایران» با وجود پرهیز از ورود به مسائل حاشیه‌ای، بخشی از واقعیت‌ها درباره نگاه جامعه به این کودکان را بیان می‌کند. این مستند بواسطه موضوعش احساس تماشاگر را درگیر می‌کند، اگرچه می‌توانست بیش از این احساساتی و اشک‌برانگیز باشد، اما فیلمساز از اینکه احساسات تماشاگر را به شکل اغراق‌آمیز تحریک کند، پرهیز می‌کند. عاطفی صادقانه به مسیری که از آغاز روایت با تماشاگرش شروع کرده، وفادار است و ضمن ارائه اطلاعات درباره این شهدای نوجوان و جوان، بخشی از تاریخ جنگ را به تصویر کشیده است. او با افراد مختلفی گفتگو کرده و اطلاعاتی که این افراد درباره شهدا و زندگی خصوصی آن‌ها بیان می‌کنند، فیلم را جذاب کرده است. «پدرم ایران، مادرم ایران» مرثیه‌ای برای شهیدانی است که بعضی از آنها، خانواده‌ای نداشتند تا بر مزارشان حضور یابند. فرزندان گمنام ایران که قصه قهرمانی‌شان در دل تاریخ گم شده است. مستند «پدرم ایران، مادرم ایران» در سایت هاشور اکران آنلاین شده است.